We weten allemaal wat de Corona-periode met ons -architecten- heeft gedaan en doet, thuis werken, digitale vergaderingen met collega’s, adviseurs, opdrachtgevers en aannemers.
Zo’n beetje het enige uitje was het wekelijkse bezoek aan de bouwplaats en daar bleef het dan ook bij. Voor wat betreft nieuwe projecten lieten we ons digitaal inspireren via de nieuwsbrieven van De Architect en Archined of de digitale (internationale) platforms Dezeen, Arch Daily enz.
Toen voor de zomer de coronamaatregelen werden versoepeld begon ons excursie-hart weer te kloppen. We wilden erop uit, ouderwets op de fiets gebouwen bezoeken en ons de beleving van de werkelijkheid laten overvallen. We waren vergeten hoe het voelde om gewoon weer eens een bijzonder gebouw binnen te gaan, te luisteren naar het verhaal en te speuren naar bijzondere details.
Peter van de Putte heeft voor BNA Know How een mooie verzameling van gebouwen in Amsterdam-Noord voor ons uitgezocht. Er is een mooie rode lijn te ontdekken in de keuze van de projecten: Het Experiment, ieder project heeft wel een experimenteel onderdeel, iets wat nog niet eerder is gedaan of een gebouw als onderzoek op zich. Hieronder een kort verslag van de bijzondere projecten die we hebben mogen bezoeken.
Na aankomst op Amsterdam CS fietsten we in een lange rij van blauw-gele OV fietsen naar de Spaarndammerbuurt om het woningbouwproject van KorthTielen en Marcel Lok_Architect te bekijken.
Langs de prachtige Amsterdamse School architectuur uit begin 20e eeuw, dat ons blijft verrassen en altijd weer nieuwe details doet opvallen, rijden we de Krommeniestraat in en we zien de twee uitbuikende gevels van het project al opdoemen. Het is een prachtig sculpturaal project met bijzonder mooi gedetailleerde, okergele metselwerkgevels. De poorten zijn een warm welkom naar een lichte en groene binnentuin, waar de gevels uit een licht groen geglazuurde metselsteen zijn opgetrokken. De bestrating met teksten wordt één met de architectuur, we bewonderen de metselwerk details tot en met de betonnen huisnummers en ingemetselde brievenbussen. De geanodiseerde aluminium puien geven een klassiek-moderne uitstraling aan het gebouw. We puzzelen de plattegronden van de (sociale huur) woningen aan de hand van de gevel. Het is een zeer zorgvuldig en eigentijds project dat zich naadloos laat voegen tussen de Amsterdamse School projecten, we zijn verliefd…
Daarna fietsen we door de Houthavens, een gebied dat in ontwikkeling is. We laten ons verrassen door de variatie en veelheid aan architectuur. De stroken structuur ervaren we goed en ook de werking van het water is duidelijk zichtbaar. Water lijkt de afstand tweemaal te vergroten en ook hier: er wordt in hoge dichtheid gebouwd, maar het water zorgt voor een grotere psychologische afstand tussen de woningen. Hier geen huisjes met een tuintje maar een woning met een bootje in het water en een bank aan de woonstraat. De collectiviteit in de straat wordt hierdoor moeiteloos geactiveerd. We komen graag terug als alle woningen zijn gebouwd om het nieuwe stuk stad te voelen.
Op naar de pont, die brengt ons naar Noord. Daar rijden we naar het infocentrum van de Buiksloterham. Paco Bunnik van de Gemeente Amsterdam wacht ons op en vertelt ons aan de hand van een duidelijke presentatie de visie van de ontwikkeling van het gebied.
Een interessant verhaal waar functiemenging van innovatieve maak-bedrijven met woningen wordt voorgesteld. Een ontwikkeling waarin innovatie, circulair en duurzaamheid belangrijke doelen zijn. De structuur van de voormalige havens blijft zichtbaar. Daarnaast is er ruimte voor experiment: zoals de zelfvoorzienende drijvende woningen ‘Schoon schip’. En een duurzame broedplaats in het Van Hasseltkanaal: De Ceuvel, hier zijn woonboten op het vervuilde terrein geplaatst en zijn er bodem reinigende planten tussen de woonboten geplant. Hier is ruimte om te wonen en te werken, er is ook een restaurant waar we na de presentatie van Paco naar toe fietsen en een heerlijke lunch nuttigen.
Na de lunch fietsen we naar de Johan van Hasseltkade, daar krijgen we een toelichting en rondleiding van Architect Olaf Gisper, door het gebouw BSH 20A Stories. Een houtbouwproject van 13 lagen, waarvan de onderste drie lagen van beton en de 10 lagen erboven uit Cross Laminated Timber zijn opgebouwd. Ook de gevelbekleding is van hout. Daarnaast heeft Olaf planten-niches gemaakt waarin 40 bomen verdeeld over het gebouw zijn geplant. Olaf vertelt heel open over de verschillende uitdagingen die zij tijdens het bouwproces tegen zijn gekomen. Met name de akoestische isolatie van de houten vloeren was een punt van zorg, dit is opgelost door een schuimbetonlaag op de houten CLT vloeren te storten en af te werken met een anhydriet vloer, met vloerverwarming. Olaf noemt het een hybride gebouw, omdat er naast het hout andere materialen nodig zijn om aan de regelgeving te kunnen voldoen. We zijn onder de indruk van de hoge ruimtes (2.9 M) en het prachtige uitzicht vanaf de balkons die van een ranke staalconstructie zijn gemaakt.
Aan dezelfde kade staan twee gebouwen van architect Tom Frantzen, Patch 22 en Top up. Tom begint zijn verhaal bij Patch 22. Gepassioneerd vertelt hij het avontuur van deze ontwikkeling. Het was één van de eerste kavels die in 2009 in de Buiksloterham werd verkocht in het kader van een duurzaamheids tender. Tom had een plan ingediend dat werd gekozen als het meest duurzame plan. Hij is op zoek gegaan naar een financier en heeft het project uiteindelijk kunnen realiseren. Tom legt uit hoe hij het gebouw uitermate flexibel heeft kunnen maken door het op te delen in appartementsrechten i.p.v. woningen. Een woning in Patch 22 bestaat uit meerdere appartementsrechten. Het is echter mogelijk om na een aantal jaar een appartementsrecht te verkopen, of te kopen (van je buurman) waardoor de woning kleiner of juist groter kan worden. De installaties zijn flexibel aan te leggen in de holle vloeren, waardoor de woningen geheel vrij indeelbaar zijn. Het gebouw is, net als Stories, opgebouwd uit een houtconstructie, dat ook aan de buitenzijde goed zichtbaar is.
Naast Patch 22 staat Top Up, dit gebouw van 7 woonlagen staat op een oude betonnen kabelhaspel van de PTT. Het betonnen deel is getransformeerd naar een commerciële ruimte. Het gebouw is net als Patch 22 flexibel in gebruik en bestaat uit 28 woon-werklofts, ook hier is de constructie opgebouwd uit hout. Tom woont hier zelf en we zijn met zijn allen uitgenodigd om in zijn appartement thee of koffie te drinken. Terwijl we zijn loft bewonderen vertelt Tom verder over zijn rol als architect – ontwikkelaar, dat hij ervoor gekozen heeft om geen architectenbureau meer te runnen, maar vanuit huis te werken met oud-medewerkers die inmiddels ook zelfstandig zijn. Zo heeft hij een netwerk van mensen om zich heen gecreëerd.
Na de koffie en het uitzicht laat Tom ons, al pratend, weer naar buiten en gaan we richting eiland Oostenburg. Hier staat Rikjan Scholten van Bureau Fraai ons voor het project Red Ruby op te wachten. Het project bestaat uit 21 huurwoningen en is gemaakt van roodbruin metselwerk. Rikjan vertelt dat zij zich hiervoor laten inspireren door de bestaande Van Gendthallen die op het eiland staan. Zij hebben veel aandacht besteed aan het metselwerk en een compositie gemaakt van richtingen en verspringende dieptes. De combinatie van het rode voegmetselwerk, de rode kozijnen, schuttingen en bekleding heeft geresulteerd in rijke en verfijnde eenkleurige gevels.
Naast Red Ruby staat Modulor, een compact kantoorgebouw met een robuuste gevel gemaakt van zwarte prefabbeton elementen. De elementen bestaan uit driehoekige segmenten die door de lichtval een dynamisch reliëf creëren. De kantoorruimtes zijn open en vrij-indeelbaar en bieden een prachtig uitzicht over het gebied. De kantoorfunctie zal bijdragen aan een functiemenging in het gebied, maar wacht nog wel op een goede gebruiker.
We zwaaien Rikjan uit en fietsen nog voor een pitstop langs hotel Jakarta op Java eiland. Hier geen toelichting van Search architecten, dus we lopen zelf een rondje door het energie neutrale gebouw met 200 hotelkamers. In het hart van het gebouw is atrium met een subtropische tuin, waar we werkelijk in een andere wereld stappen. Deze reguleert de temperatuur in zowel winter als zomer. Ook dit gebouw is geheel uit hout opgebouwd, we merken het aan de akoestiek en temperatuur, het is een prettig klimaat en heeft absoluut een luxe uitstraling.
We besluiten de dag met een biertje en een heerlijke maaltijd. We bedanken Peter voor de organisatie en brainstormen alweer over de volgende excursie, want zo’n dag inspiratie in de werkelijke wereld smaakt naar meer…