Door: Oene Dijk

Communicatie is voor elk architectenbureau van belang. Helga Lasschuijt, general manager, bij VenhoevenCS, was al een tijdje op zoek naar een cursus met het thema leren schrijven. Tijdens een bijeenkomst van de BNA, op de Jollemanhof waar de BNA kantoor houdt, hoorde ze over de InCompany traject Commercieel schrijven via de BNA Academie. Enkele maanden later was er al de eerste trainingssessie op het bureau gegeven door docent Margriet de Groot.

“Schrijven is een vak apart: bepalen wat in essentie je boodschap is, de structuur en de taal laten aansluiten op de lezer en je doel… Maar vooral ook: het jezelf niet te moeilijk maken.”

-Trainer Commercieel schrijven Margriet de Groot

Wat zijn de reacties na de eerste sessie?
Mijn deelnemende collega’s zijn allemaal ontzettend enthousiast. Geluiden als ‘de schellen vallen me van de ogen’, ‘dit hadden we al jaren eerder moeten doen’, ‘wat enorm interessant’, etc. Ze kijken dan ook heel erg uit naar de volgende sessie. Op dit moment werken er bij VenhoevenCS zo’n vijftig mensen. Twaalf daarvan doen mee aan deze sessies, maar we willen het ook aan de rest aanbieden.

Wat is je eigen achtergrond?
Ik heb Kunstgeschiedenis gestudeerd in Leiden en heb jaren als zelfstandig curator gewerkt. Ik kwam Ton Venhoeven tegen en ben op een gegeven moment – nog steeds als zelfstandig curator en met mijn eigen bureau – bij Ton op kantoor ingetrokken. In de loop van de jaren begon ik, op een heel organisch manier, steeds meer taken in het bureau VenhoevenCS over te nemen. Uiteindelijk leidde dat tot mijn huidige functie van general manager.

VenhoevenCS  is een zeer veelzijdig bureau en op allerlei terrein actief. Wat betekent dat voor de communicatie? 
Omdat VenhoevenCS actief is op uiteenlopende terreinen – van architectuur en stedenbouw tot infrastructuur, en op elke schaal – vraagt dat om communicatie die net zo veelzijdig en doordacht is als ons werk zelf. We stemmen onze communicatievormen af op het publiek en het project: van heldere rapporten tot inspirerende presentaties voor bewonersavonden. Daarbij benadrukken we niet alleen technische en ontwerpkeuzes, maar ook de culturele en sociale waarden die onze projecten dragen – precies waar de ‘CS’ in onze naam voor staat.

VenhoevenCS is niet alleen in Nederland actief maar ook internationaal. Vraagt dat om andere manieren van communicatie?
Ja, er zijn cultuurverschillen. In Nederland hanteren we vaak een zakelijke en directe stijl. Terwijl in Duitsland het gebruik van veel woorden voor een bepaald niveau van degelijkheid staat. Frankrijk hanteert meer een intellectuele stijl met een hoger abstractieniveau. Maar hoe je een tekst opbouwt om je verhaal goed te communiceren, blijft hetzelfde.

“In de training ervaren deelnemers dat ze vaak heus precies weten wat ze willen zeggen. En dat schrijven een kwestie is van ‘stap voor stap te werk gaan’: eerst je denken afmaken, dan gericht focussen op je boodschap, doel en lezer, en vervolgens pas bepalen wat dús de relevante informatie, de meest doelgerichte structuur en de meest passende taal is. Het mooie is dat door die stapsgewijze aanpak ook het creatieve deel van schrijven veel meer ruimte krijgt. En door dat gericht in te zetten, bereik je dat je teksten schrijft die precies weergeven wat je over wilt brengen. Zonder frustratie en vaak in veel minder tijd.”

-Trainer Commercieel schrijven Margriet de Groot

Inmiddels is architect Max Fleer aangeschoven, zij nam deel aan de eerste training. Hoe zag de eerste sessie eruit?
De sessie bestond uit een dagdeel van vier uur. Voorafgaand hieraan kregen we huiswerk met het dringend advies dit ook uit te voeren om zo meer uit de training te halen. Naast het sturen van eigen teksten moesten er een aantal vragen worden beantwoord, zoals wat zijn je verwachtingen, wat gaat er goed, etc.

Op een heel levendige en interactieve manier gingen we vervolgens, hier op bureau, aan het werk. De manier van hoe de training werd gegeven sprak ons allemaal enorm aan. Het is vooral ervaren en niet alleen luisteren. Door een intrigerende leesoefening werd ons op een hele slimme manier duidelijk gemaakt wat er wel en niet uit bepaalde teksten qua informatie is te destilleren. Je leert zo wat een goede tekst tot een goede tekst maakt. Hoe je de inhoud communiceert. Je krijgt handvatten aangereikt qua opbouw, qua voor wie schrijf je. Naast de overeenkomsten en cross over in onze teksten leerden we ook dat iedereen anders schrijft. Bij de een is het compacter, bij de ander is het meer beschrijvend.

Daarnaast leer je dat tijd en focus van groot belang zijn. Bij het redigeren van een tekst is rust en de tijd nemen essentieel. Hou focus, ga niet tegelijkertijd je stijl van schrijven en het corrigeren van spelfouten doen, maar doe het stap voor stap. Het voordeel van wat je leert is dat je dit direct in de praktijk kan brengen.

We kijken uit naar de tweede sessie.

Helga, jullie hebben al vaker trainingen en cursussen bij de BNA Academie gevolgd. Hoe bevalt dat?
Ik ben een fan van de BNA Academie en onderschrijf ook heel erg het motto ‘je leert een leven lang.’

De vakinhoudelijke kennis van de docenten is heel goed, en het grote voordeel van de BNA Academie is dat zij trainers selecteren die ons werkveld kennen, trainingen bij andere bureaus geven en bekend zijn met de dynamiek in de wereld van architectuur, stedenbouw en infrastructuur.

Als ik nog even mag… VenhoevenCS is een bureau waar allerlei nationaliteiten werken. Alle buitenlandse collega’s volgen taalcursussen Nederlands. Maar daar komt uiteraard niet ons vakjargon aan bod. Ik ben op zoek naar een training Nederlandse taal waar de conversatie over ons vak in de praktijk centraal staat.